Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko
Rada Ministrów przyjęła 29 listopada 2006 roku projekt Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013, który - zgodnie z projektem Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 (NSRO) - stanowi jeden z programów operacyjnych będących podstawowym narzędziem do osiągnięcia założonych w NSRO celów przy wykorzystaniu środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
W 2016 r. planowane jest uruchomienie 26 naborów. Całkowity budżet wszystkich zaplanowanych na przyszły rok konkursów wyniesie ok. 11,25 mld złotych.
5 grudnia 2007 r. Danuta Hübner, komisarz ds. Polityki Regionalnej, podpisała decyzję Komisji Europejskiej przyjmującą do realizacji Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007 – 2013. Wielkość środków unijnych zaangażowanych w realizację programu wynosi prawie 28 miliardów euro, co stanowi ok. 42% całości środków polityki spójności.
CELE I PRIORYTETY PROGRAMU
Głównym celem Programu jest podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia, zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności terytorialnej.
Łączna wielkość środków finansowych zaangażowanych w realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 wyniesie 37,6 mld euro, z czego wkład unijny wynosić będzie 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy – 9,7 mld euro.
PO Infrastruktura i Środowisko koncentruje się na działaniach o charakterze strategicznym i ponadregionalnym. Ponad 66% wydatków będzie przeznaczonych na realizację celów Strategii Lizbońskiej. W ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko realizowanych będzie 15 priorytetów:
I. | Gospodarka wodno – ściekowa |
II. | Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi. |
III. | Zarządzanie zasobami i przeciwdziałanie zagrożeniom środowiska. |
IV. | Przedsięwzięcia dostosowujące przedsiębiorstwa do wymogów ochrony środowiska. |
V. | Ochrona przyrody i kształtowanie postaw ekologicznych. |
VI. | Drogowa i lotnicza sieć TEN-T. |
VII. | Transport przyjazny środowisku. |
VIII. | Bezpieczeństwo transportu i krajowe sieci transportowe. |
IX. | Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność energetyczna. |
X. | Bezpieczeństwo energetyczne. |
XI. | Kultura i dziedzictwo kulturowe. |
XII. | Bezpieczeństwo zdrowotne i poprawa efektywności systemu ochrony zdrowia. |
XIII. | Infrastruktura szkolnictwa wyższego. |
XIV. | Pomoc techniczna – Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. |
XV. | Pomoc techniczna – Fundusz Spójności. |
Na realizację Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 zostanie przeznaczonych 37,6 mld euro. Ze środków Unii Europejskiej będzie pochodziło 27,9 mld euro, zaś wkład krajowy – 9,7 mld euro.
-
środowisko – 4,8 mld euro;
- transport – 19,4 mld euro;
- energetyka – 1,7 mld euro;
- kultura – 490,0 mln euro;
- zdrowie – 350,0 mln euro;
- szkolnictwo wyższe – 500,0 mln euro.
Dodatkowo dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko przewidziane zostały środki na pomoc techniczną (w sumie 581,3 mln euro).
EWALUACJA EX-ANTE I OCENA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Na podstawie ewaluacji ex-ante projektu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko, strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (sooś) oraz przebiegu konsultacji społecznych (10 konferencji, w których wzięło udział 1.700 osób) dokonano zmian w projekcie przyjętym kierunkowo przez RM 1 sierpnia br., m.in.
-
zwiększono alokację środków UE na Program o 6 573 mln euro,
- dodano dwa priorytety: „Infrastruktura szkolnictwa wyższego” oraz „Konkurencyjność regionów”,
- przeformułowano zakres osi priorytetowej III, w związku z postulatami organizacji ekologicznych, gdzie obecnie kładzie się nacisk na małą retencję, zaś duże inwestycje w urządzenia hydrotechniczne będą wspierane tylko w uzasadnionych przypadkach.
ZARZĄDZANIE PROGRAMEM
Instytucją Zarządzającą Programem Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko jest minister właściwy ds. rozwoju regionalnego, który wykonuje swoje funkcje przy pomocy Departamentu Koordynacji Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Instytucja Zarządzająca przekaże realizację części swoich zadań Instytucjom Pośredniczącym, tj. ministrom właściwym.
REALIZACJA PROGRAMU
Tryb pozakonkursowy obejmie zgodnie z projektem ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju:
- Duże projekty, których koszt całkowity przekracza 25 mln euro – w przypadku projektów dotyczących środowiska naturalnego oraz projektów o wartości powyżej 50 mln euro – w przypadku innych dziedzin, zatwierdzane przez Komisję Europejską.
- Projekty systemowe - polegające na dofinansowaniu realizacji przez poszczególne organy administracji publicznej i inne jednostki organizacyjne sektora finansów publicznych, zadań publicznych określonych w odrębnych przepisach dotyczących tych organów i jednostek;
- Projekty indywidualne – określone w programie operacyjnym, zgłaszane przez beneficjentów imiennie wskazanych w programie operacyjnym;
- Projekty pomocy technicznej
Pozostałe projekty będą wybierane w drodze konkursu.
Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie pełni rolę Instytucji Wdrażającej dla 2 osi priorytetowych PO Infrastruktura i Środowisko. Są to:
Oś priorytetowa I - Gospodarka wodno-ściekowa
Cel priorytetu:
Wyposażenie (do końca 2015 r.) aglomeracji powyżej 15 tys. RLM w systemy kanalizacji oraz oczyszczalnie ścieków zgodnie z wymogami akcesyjnymi nałożonymi na Polskę przez UE.
Działanie:
Gospodarka wodno - ściekowa w aglomeracjach powyżej 15 tys. RLM.
Przykładowe rodzaje projektów:
- budowa, rozbudowa i modernizacja systemów kanalizacji sanitarnej
- budowa, rozbudowa lub modernizacja oczyszczalni ścieków komunalnych
- dodatkowo, w uzasadnionych przypadkach jako element kompleksowego projektu, w zakres projektu może zostać włączona budowa i modernizacja systemów zaopatrzenia w wodę oraz budowa kanalizacji deszczowej.
Minimalna wartość projektu:
Bez ograniczeń
Maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE:
85% wydatków kwalifikowanych
Rodzaje beneficjentów:
Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz podmioty świadczące usługi wodno-ściekowe w ramach realizacji obowiązków własnych gmin.
Oś priorytetowa II - Gospodarka odpadami i ochrona powierzchni ziemi
Cel priorytetu:
Zmniejszenie udziału składowanych odpadów komunalnych i rekultywacja terenów zdegradowanych oraz ochrona brzegów morskich.
Działanie:
2.1. Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych
2.2. Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich
2.1. Kompleksowe przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych
Przykładowe rodzaje projektów:
Wsparcie uzyskają projekty obejmujące kompleksowe systemy gospodarowania odpadami komunalnymi uwzględniające co najmniej: działania prewencyjne, selektywne zbieranie, przygotowanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania oraz, o ile wynika to z planów gospodarki odpadami, instalacje do odzysku, w tym recyklingu oraz unieszkodliwiania, a także działania na rzecz likwidacji zagrożeń wynikających ze składowania odpadów zgodnie z krajowym i wojewódzkimi planami gospodarki odpadami.
Dofinansowanie przeznaczone będzie na budowę:
- punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, w szczególności odpadów niebezpiecznych,
- składowisk (wyłącznie jako element regionalnego zakładu zagospodarowania odpadów),
- instalacji umożliwiających przygotowanie odpadów do procesów odzysku,
- instalacji do odzysku, w tym recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów komunalnych lub odpadów powstałych w wyniku ich przetwarzania,
- instalacji do termicznego przekształcania odpadów komunalnych z odzyskiem energii,
- instalacji do unieszkodliwiania odpadów komunalnych w procesach innych niż składowanie.
Wskazane projekty powinny zawierać społeczne kampanie edukacyjne związane z zarządzaniem odpadami.
Minimalna wartość projektu:
Brak ograniczeń (zgłaszane projekty muszą jednak dotyczyć instalacji i systemów gospodarki odpadami obsługujących co najmniej 150 tys. mieszkańców)
Maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE: 85% wydatków kwalifikowanych
Rodzaje beneficjentów: jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych JST.
2.2. Przywracanie terenom zdegradowanym wartości przyrodniczych i ochrona brzegów morskich
Przykładowe rodzaje projektów:
- rekultywacja terenów powojskowych oraz zdegradowanych przez przemysł i górnictwo (łącznie z działaniami udostępniającymi
- tereny do rekultywacji - usuwanie min, zanieczyszczeń ropopochodnych i chemicznych),
- projekty związane z zabezpieczeniem/stabilizacją osuwisk,
- modernizacja i budowa umocnień brzegowych.
Minimalna wartość projektu: 20 mln zł
Maksymalny poziom dofinansowania z funduszy UE: 85% wydatków kwalifikowanych
Rodzaje beneficjentów:
Jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, podmioty świadczące usługi z zakresu zadań własnych JST, wojewodowie, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne, urzędy morskie, wojsko - jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej oraz dla których jest on organem założycielskim lub organem nadzorczym oraz podmioty odpowiedzialne za realizację zadań wymienionych na liście indykatywnej.
studium przypadku
Eksperci ZEFE przygotowali studium wykonalności dla projektu "Starożecze Wisły w Stężycy". Budżet projektu wynosi 16 mln zł. Projekt uzyskał dotację i przeszedł do fazy realizacji. Potrzeba realizacji projektu wynika ze społecznego zapotrzebowania istnienie odpowiedniej infrastruktury warunkującej możliwości uprawiania turystyki i rekreacji, konieczności poprawy walorów przyrodniczych i krajobrazowych oraz rozwijania edukacji ekologicznej.
infolinia ZEFE.ORG studia wykonalności |
||